قطار لنين

جند هفته پيش فيلم قطار لنين را از تلويزيون ديدم. اين طور فهميده مي‌شد كه اروپائيان (به ويژه آلمان‌ها) به لنين كمك مي‌كنند تا براي برپايي انقلابي در روسيه به پتروگراد برسد.

اگر كمي با مدل توطئه نگاه كنيم، هشياري سياستمدارانه‌ي اروپائي‌ها دو مشكل بزرگشان را به بيرون مرزهايشان صادر كرد. خطر انقلاب كارگري را به روسيه فرستادند و مشكل يهودي ستيزي را به فلسطين.

اما تلنگر مهم‌تري كه فيلم به ذهن من زد چيز ديگري بود. كارگردان به خوبي در كاريزمازدايي از شخصيت لنين موفق بود. در فيلم مي‌ديديم كه لنين با اينسا -يكي از همرزمانش- رابطه‌ي افلاطوني دارد كه در دوران تبعيد شكل گرفته. همسر لنين يك سال از او بزرگ‌تر و اينسا پنج سال از همسر لنين كوچك‌تر است. قرار دادن هر سياستمداري در يك تثليث عشقي، او را از كاريزما ساقط مي‌كند.

نمونه‌هاي ديگر اين تثليث را به ياد آوردم: كلينتون، ماندلا، آينشتين، مهاجراني، چاپلين، ... . پس ارتباطي با فرهنگ ندارد. بايد مرتبط با جنبه‌هاي بيولوژيك آدمي باشد.

ميلر و كانازاوا مقاله‌اي بسيار خواندني درباره‌ي رويكرد بيولوژيك به رفتار انسان نوشته‌اند (+). آن‌ها مي‌گويند آنچه كه آن را بحران ميانسالي مي‌ناميم، ربطي به سن و سال مرد ندارد، بلكه با نزديك شدن يائسگي و نازايايي زن شتاب مي‌گيرد. در اين دوران مرد به دنبال زني ديگر مي‌رود تا باروري خود را تثبيت كند. به اين ترتيب، مرد 50 ساله‌اي كه يار 25 ساله مي‌گيرد، بحران ميانسالي را تجربه نخواهد كرد. همچنين مرد ميانسالي كه يك اتومبيل اسپورت قرمز مي‌خرد، براي آن نيست كه ياد جواني كند بلكه مي‌خواهد زن جواني را با نمايش زرق و برق خود جلب و جايگزين همسر يائسه‌اش كند.
خوب، شايد ساده‌انگاري باشد كه بگوئيم لنين انقلاب اكتبر را با انگيزه‌ي تصاحب اينسا آغاز كرد، هر چند عاري از حقيقت هم نيست.

گرچه تمايل مردان به تصاحب تعداد هرچه بيشتر زنان طبيعي است و در ديگر پستانداران هم قابل مشاهده است، اما مثل بسياري از ديگر تمايلات طبيعي، با الزامات تمدن كنوني بشر تضاد دارد.